محل تبلیغات شما

ائله بئله




بیر گون،
فرق ائتمز قیش اولسون یا دا باهار.
شاهگؤلونون بوتون گوللری
دروازا یولونا دوزولر
آغاجلار پئشوازا چیخار
بوتون غربت تبریزه قاییدار
اوزلر گولر
گؤزلر گولر
سؤزلر گولر
و
گون اوزو گؤرر نیسگیللی دیرنیشلریمیز.
او بیر گون
گوللرین روحوندا آچیلما هوسی
سازلارین تئلینده سئومک هاواسی
او گون ابدیتدن بیر گون اؤنجهسی
او گون بیزدن بیر گون سونراسی.

 




O gün\ Susənnəvade Rəzi
Bir gün,
Fərq etməz, qış olsun ya da bahar,
»Şahgölünün bütün gülləri
Dərvaza yoluna düzülər.
Ağaclar peşvaza çıxar
Bütün qurbət Təbriə qayıdar
Üzlər gülər
Gözlər gülər
Sözlər gülər
Və gün üzü görər
Nisgilli dirənişlərimiz
O bir gün
Güllərin ruhunda açılma həvəsi
Sazların telində sevmək havası
O gün əbədiyətdən bir gün öncəsi
O gün bizdən bir gün sonrası.


آن‌چه نوشته‌ام»
رضا براهنی
نام تمامی پرنده‌هایی را که در خواب دیده‌ام
برای تو در این‌جا نوشته‌‌ام
نام تمامی آن‌هایی را که دوست داشته‌ام
نام تمامی آن شعرهای خوبی را که خوانده‌ام
و دست‌هایی را که فشرده‌ام.

یازدیغیم»
شعر: رضا براهنی
چئویردی: سوسن نواده‌رضی

یوخودا گؤردویوم بوتون قوشلارین آدینی
بوردا سنه یازمیشام
بوتون سئودیکلریمین آدینی
اوخودوغوم بوتون یاخشی شعرلرین آدینی
و سیخدیغیم ال‌لری
بوتون گول‌لرین آدینی گؤی بیر گولداندا
بوردا سنه یازمیشام
بورادان کئچرکن، بیر آن آیاقلاریوین آلتینا باخ
من آیاقلاریوین آدینی
بوردا سنه یازمیشام
قوللاریوی- سئوگی‌یه و کپنگه کؤرپو اولونجا، و گؤورچینلری باغرینا سیخینجا
بوردا سنه یازمیشام
باغدا بیر دایره اکمیشم کی، گئجه اونو گونش دولدورار، گوندوز ایسه، آی
و بوتون منظومه‌لردن بوراخیلمیش بیر اولدوز
اونون ذاتیندان جوجه‌ریر
اونو دا بوردا سنه یازمشام
منی باغیشلا، ایللردیر سندن اوزاقدا قالمیشام
آنجاق هر زامان، هر یاندان هر نه‌یی، گئجه‌ده یا دا گوندوز گؤرموشم
و هر کیمسه‌یی اؤپموشم بوردا سنه یازمیشام.
تکجه سنه بوردا یازمیشام
اوزاقلاردا و باغلانتیلارلا؛
یورغونلوقدان یووادا قالمیش بیر بؤیوک قوشون حجمی؛
گؤزله‌ین گؤزلرده اوداقلانمیش، بوتون قایغیلارین روحو؛
من دیدرگین قوم‌لارین گیزلرینی
بوردا سنه یازمیشام
حیف! منیمله چیین به چیین تورپاقلی یوللاردا یوکسه‌لن جوانلار گئدیبلر
من اونلارین آدلارینی بیر به بیر بیلیرم
و قیزیشیرام
اونلارین آدینی بیر به بیر اوخویاندا
اونلار هامیسی دونیا یوخولارینین بالالاری‌ایدیلر
اونلارین یوخولاریندا یوروملامالاریم
دونیا جماعتینین دیلیندن دوشمور
یوروملاری دا بوردا سنه یازمیشام
باغ‌لاردا
اورتایاشلی بعضی آغاجلار وار کی آغلاییر
چونکی قارانقوشلارین یوواسینی
فیرتینا اوغورلاییبدیر
فیرتینا اوغورلاییبدیر
من دئمیشم گنج شمع‌لری
آغاجلارین دؤوره‌سینده یاندیرسینلار
اورتایاشلی آغاجلارین آدینی
بوتون قارانقوشلارین آدینی
بوردا سنه یازمیشام
اؤلولر ایسه ایکی جور ایدلر
من اؤلوم اوزوندن بو پرده‌نی کنارا چکمک همن
سن گؤزلرینی دنه‌ییملی توت کی گؤره‌سن (دنه‌ییملی= ورزیده)

بو اؤلولردن بیر دسته‌سی
سانکی هئچ اؤلمورموشلر
فوسفورلو قبرلرله قبریستانلیق یولوندان قاییدیردیلار بلکه
و شهرلری ایشیقلاندیریردیلار
یئر اوزونون گله‌جکلرینین چیراقلاری ایدیلر؛
او بیر دسته‌لر ایسه
مظلوم ایدیلر
سانکی هئچواخت یوخ ایمیشلر؛
یاشامین ایلک باشیندان، سانکی اؤلموشدولر
بؤیوک بیر یئرآلتی سوپورگه
گؤوده‌لرینین اره‌خیرداسینی سوپوروردو
و دیبی اولمایان قویولارا تؤکوردو
بو سوپوروب تماق دوغانین اؤزیدو
من اؤلولرین هر ایکی جورونون آدینی
بوردا سنه یازمیشام
من ایستردیم گؤزل بیر اوزو
سینه‌م اوسته قویوب
اؤلم
آما بئله اولمادی
و اولمایاجاق
وارلیق چوخ بتر قیتمیردی
حافظ»ین اؤلومونه و یاشامینا باخ
حافظ»ین نئجه یاشاماسی نیسبی دیر
بیز هئچواخت بیلمیریک حافظ» نئجه اؤلدو
سانکی اؤلومونون یومولو اووجونو گیزلین بیر واجیب کیمی اؤزویله آپاریبمیش
ایند
یوللاردان اؤتدویونده
منیم اونلاردان آشاغی سوروندویوم درین قویولارا باخ
بو قوولارین گیرده آغزی وار
گؤیدن باخاندا هر قویو آغزی، دف چالانین بارماقلاری دلمیش اولان بیر دف-ه بنزه‌ییر
آنجاق
بو قویولارین دووارلای آرخاسیندا دا
دف چالیرلار
کورد دف‌لری
من بو سایاق
دونیادان گونشی گؤرمه‌یه گئتمیشم
-کؤهنه بیر دف‌ین ایچیندن، چئوره‌مده دف چالاندا-
دنیا آنلامسیزدیر منیم اوچون
من سئوردیم گؤزل بیر اوزو سینه‌م اوسته قویام
و اؤلم
آما اولمادی
وارلیق چوخ بتر قیتمیردی
دویغوسال انسانین
دویدوغو آجی
سونسوزدور
من بو ایلک و سون سوزمه‌لری ده
بوردا سنه یازمیشام
روحوم یوخ‌اولوش گؤسترگه‌سی اولسا دا
ذهنیم ان غریب شئی‌دیر
بونلارین دئمه‌سی منیم اوچون هر گون داها دا چتین‌لشیر
من بوتون گونلری ازبرله‌ین دئییلم
آما
اؤلسم بیله
هئچ نه چیخماز یادیمدان
بیر عؤمور کئچیب و گلمه‌یه‌جک
تکجه من دئییل، هر کیمین عؤمرو
من عالمیین و آدمین آنیلارینی
دایره‌ده
باغدا اکمیشم
او دایره
باغدا
منیم یاشام دویغومون اورونو ایدی
دوشن هر میوه آغاج دالیندان دایره‌یه دوشور
یئنه‌له‌نیر دایره‌ده
یئنه‌لمه و فاصله، یئنه‌لمه و دایره، دایره‌لرین فاصله‌لره یئنه‌لمه‌سی
منیم یاشام دویغومون اورونو ایدی
من بو گیرده باخیشی دا
بوردا سنه یازمیشام
ایندیسه
یاخینا گل و باغ قاپیسینین آچارینی
آل مندن
باغین نم‌نیشانینی
آچار اوسته
بوردا سنه یازمیشام
منی ایللردیر سندن اوزاقدا قالمیشام
گئدیرم ییاتام
من پرده‌نی کنارا چکدیم
ایندی سن خاطیرسایالیقلا
کپنک کیمی
باغدا گز دولاش
من کپنکلرین قانادلارینی دا
یئنی بویالارلا
بوردا سنه یازمیشام



(بوقیسا حیکایه بی اف جی فیلمیندن آلینمیش)

عطاح.ح. (اونونجو کیلاس- شاهید لیسهسی-تبریز)

 یوخودان اویانیرام. گئجه ساعات 3-دور،یامان سوسوزلامیشام. سو ایچمک اوچون، سسسیزجه آیاقلاریمی دره- دره اوتاغین او بیری گوشهسینه گئدیرم. 3-4 لیوان سوایچندن سونرا بیردن- بیره و اؤز- اؤزومه پنجرهیه ساری یاخینلاشدیم. سانکی گوجلو بیر انرژی منیپنجره طرفینه چدی.

پردهنی آچدیم. انسان شکلینده بیر دئوی گؤردوم. دئو منه سلام وئریب، منه یاخینلاشدی.چوخ قورخوردوم. آما دئیهسن اونون سسی اورهییمی ساکینلشدیریردی. دئو منه دئدی:

-سنی اینجینمک ایستهمیرم! سن تکجه اوشاقسان کی، منیم چاغریشیما جواب وئریب، یوخودان اویاندین. منهیاردیم ائله بیرلیکده بورداکی اوشاقلارین رویالارینی گؤزللشدیرک!

من دئدیم:

-بو ایشی نئجه ایستیرسن گؤرهسن؟ بیز هئچ زامان باشقالارینین رویالارینی دییشدیره بیلمهریک.

دئو گولومسونوب، دئدی:

-منیمله گل، سنه گؤستریم!

دئوین الینین اوستونده اوتوروب، اونونلا گئتمهیه حاضیرلاندیم. بیردن- بیره دئو گؤیه آتیلدی. اوقدر یوکسلدی کی، آیین گؤزل اوزونو لاپ یاخیندان آیدین- آشکار گؤره بیلدیم. شبههسیز بو، یاشامیمین ان گؤزل آنیلاریندان بیریایدی.

دئوین آیاقلاری یئره دَیدیکده بؤیوک بیر سارای گؤردوم. بو سارای منه گؤره چوخچوخ بؤیوک اولسا دا، دئوه گؤره چوخ چوخ کیچیک ایدی. دئو الینی ائوینین پنجرهسیندن اوزادیب، میزین اوستوندنایچی یاشیل کپنکله دولو بیر شوشه قاب گؤتوردو. اوزونو منه توتوب دئدی:

-اووجومدا اوتور، سنین یاشادیغین یئره قاییدیریق!

من دئوین الینده اوتوردوم، دئو یئنه سیچرادی، بیرلیکده یاشادیغیم بهزیستینین پنجرهسینین اؤنونده دایاندیق. من پنجرهدن ایچری گیریب، سسسیزجه یاتاغیما ساری گئتدیم.دئو شوشه قابی آچدی، اونداکی یاشل کپنکلری بیر به بیر بهزیسیتی اوتاغینین ایچریسینه اؤتوردو. کپنکلر اوشاقلاریناوستونه قوندو. من اوشاقلارین اوزوندهکی گولومسهییشی گؤردوم.

کپنکلرین بیری منیم اوستومه قوندو. او آن، کناریمدا تانیش بیر سس ائشیتدیم. بوسس آنامین سسی ایدی. اونو قوجاقلاییب، سئوینجیمدن آغلاماغا باشلادیم. یوخوداناویاندیم.

 



بیرینجی بؤلومون ایکینجی حیصه سی


کوراوغلوسیرری: افسانه‌دن حقیقته

میرزهحاجی‌یئو

کؤچوردو:سوسن نواده‌رضی

بو سوالا جواب وئرمک اوچون اؤنجه اونونهانسی یوزایللیکده یاشایا بیلمه‌سی احتیمالی اوزرینده دایانمالی‌ییق.

تورکیه تورکلری ده دیگر تورک خالقلاریکیمی کوراوغلونو اؤز قهرمانلاری حساب ائدیرلر و دئیرلر کی، او اون آلتیجی عصردهآنادولودا یاشامیشدیر. جلالی حرکاتینین باشچیلاریندان بیری اولموشدور. اماکوراوغلونو جلالی حرکاتی ایله باغلاماغین اؤزو آرتیق  اونو اورتا آسیا و آذربایجان کوراوغلوسوندانآییریر. چونکی بو حرکات عثمانلی‌نین ایچ ساواش مسئله‌سی ایدی. عثمانلی- صفویمناسبت‌لری گرگینلشه‌رک 1514-جو ایلده محاربه‌یه سبب اولموش، صفویلر بو محاربه‌دهیئنیلدیکدن سونرا آنادولودا یاشایان شیعه‌لر عثمانلی پادشاهلارینا قارشی  مبارزه‌یه باشلامیشدیلار. 1519-جو ایلده باشوئرمیش بو عصیانا  ججلال آدلی بیریسیباشچیلیق ائتمیش، لاکین تئزلیکله سلطان یاووز-ون اوردو بیرلیکلری عصیانییاتیرمیش،  جلالی ایسه اؤلدورموشدولر.بوندا سونرا آنادولونون گاه بو، گاه دیگر طرفینده باش قالدیرمیش عصیانلارا جلالینآدی ایله جلالی‌لر حرکاتی دئییلمیشدیر و گویا کوراوغلو دا او عصیانلاردان بیریسی‌نینباشیندا اولموشدور. نیه گویا دئییرم؟ چونکی کوراوغلو اون آلتینجی عصرده یاشامیشاولسایدی توفنگی گؤرونجه حیرت ائتمه‌مه‌لی ایدی، چونکی توفنگ ده، توپ دا اوندا هلهآزی 150 ایل اوّل‌لردن عثمانلی اوردوسوندا استفاده اولونوردو. بیرینجی وووساواشیندا 1389/ و استانبول فتحینده 1453/ عثمانلی اوردوسو توفنگلردن استفادهائتمیشدی. حتی بو اوردودا توفنگچی بیرلیکلری دئییلن و ساواشدا چوخ اؤنملی رولاوینایان اوردو بیرلیکلری واردی . قانونی سلطان سلیمان زامانیندا، یعنی جلالی‌لرینططغیان ائتدیکلری واختلاردا توفنگ تولیدینه دیگر سیلح تولیدیندن داها چوخ آغیرلیقوئریلیردی. تاریخچی کمال پاشازاده سلطان بیرینجی مراد-ین امرینده‌کی عثمانلیاوردوسونون 1360-جی ایلده چورلو-یا ائتدیگی سفرینده کافیر اوردوسویلا چارپیشدیغیآنی بئله تصویر ائتمیشدی:

"ساواش قوماشی ساتیلدی، توپ- توفنگچاتیلدی، آت-و- آدم بیر بیرینه قاتیلدی". دئیک کی، کوراوغلونون دسته‌سیندهتوفنگ یوخیدی، اما او، تبع‌سی اولدوغو دؤلتین عسگرلرینده توفنگ آدلی بر سیلاحگؤرمه‌میشدیسه، بئله مشهور سرکرده اونون حاقیندا هئچ اولماسا ائشیدمه‌لی ایدی آخی.اما بیر باخین، ایلک دفعه او توفنگ گؤردویونده او نه حالا دوشور.

"کیشی‌نین چیینینده یاریآغاج، یاری دمیر غریبه بیر شئی واردی. کوراوغلو نه قدر دقت ائتدیسه بیر شئی فهمائده بیلمه‌دی. بو نه ایدیسه، اونون تاندیغ شئیلره اوخشامیردی. چوماق ایدی، چوماقدئیلدی. عمود ایدی، عمود دئییلدی. کوراوغلون ماراق چولغادی کی، یارب گؤره‌سن بو نهاولان شئی‌دی. یاناشیب کیشیدن سوروشدو»

-قارداش، سوروشماق عاییب اولماسین، بو نه‌دیربئله چیینینه کئچیرمیسن؟

کیشی دئدی توفنگدی. کوروغلو باخدی کی، بوسؤزو هئچ ایندییه کمی ائشیتمه‌ییب، دئدی:

- قارداش، توفنگ نه‌دی؟

اؤزو ده آداما، حیوانا، هر نه‌یه ده‌یسهاو ساعات اؤلدورور.

کوراوغلو سوروشدو:

-نئجه یانی هر نه‌یه ده‌یسه؟

کیشی دئدی:

-هر نه‌یه ده‌یسه ده. آدما، حیوانا،قوشا.

کوراوغلو کیشی‌نین سؤزونه اینانمادی.توتدم یاخاسیندان کی، او نه‌دی کی آدام اؤلدورور، وور منه گؤروم نئجه اؤلدورور.

کیشی دئدی:

-باشینا دؤنوم، چیخ یولونا گئت، منی قاناسالما.

کوراوغلو دئدی:

-اولماز کی اولماز. یا گرک بو ساعاتآتاسان باخام، یا دا کی یالان دئییرسن.

کیشی دئدی، کوراوغلو دئدی، کیشی گؤردویوخ، بو ال چکه‌سی دئییل، دئدی:

-قارداش، من سنه آتا بیلمرم، ایندی کی الچکمیرسن، عیبی یوخدو، قوی بیر اؤکوز قربان اولسون سنه.

بونو دئییب کیشی اؤکوزون بیریسینی نیشانآلدیو گولـله آچیلماقلا اؤکوزون یخیلماسی بیر اولدو. کوراوغلو یورودو اؤکوزونیانینا. باخدی کی اؤکوز امللی- باشلی اؤلوب.".

اون آلتینجی عصرده هر هانسی بیر کندلینینچیینیندن توفنگ آشیراراق اؤکوزلرینی اوتارماسی غریبه دئییلدیر. غریبه اودور کی،همین کندلیی توفنگین نه اولدوغونو چنلی‌بئلی-ین اته‌یینده‌جه کوراوغلویا باشاسالیر. کوراوغلویا- عؤمرونو قانلی قادالی مبارزه لرده کئچیرمیش بیر سرکرده‌یه.اونون ایسه بو سیلاح باره‌ده نه اینکی تصورو بیله یوخدور، مسافه‌دن اوخسوز، نیزه‌سیزهر هانسی بیر وارلیغین اؤلدوروله بیلمه‌سی فیکری، عمومیت‌له، بئینینه باتمیر.اؤکوزون یاخیلدیغینی گؤرسه ده، یورویوب اؤلدویونو گؤزلری ایله گؤرمک ایسته‌ییر.تمامیله اؤزونو ایتیریر، حیرتیندن دونوب قالیر، سانکی قولو- قانادی قیریلیر"بیج ایامی گلدی" دئییر.

اون آلتینجی عصر کوراوغلوسونون توفنگاوچون بونجا حیرت‌لنمه‌سی عاغیلاباتان‌دیر می؟ اصلا یوخ.

بیر ده کی، او عصر عثمانلی‌نین قدرتلیچاغلاری ایدی. سلطانلار آرتیق خلیفه آدینی داشییردیلار، دؤلتین سرحدلری جنوبداعربستانا، مصره، شیمالدا ایسه مجارستانا، آوستریا سرحدلرینه قدر اوزانیردی. اوزاقسفرلرده توپلاری ایله دوشمان قالالارینی یئرله یئکسان ائدن سلطانلارین عثمانلی‌نینایچینده قیلینج‌لا، اوخلا سیلاحلانمیش بیر دسته‌نین سییغیندیغی قالانی اون ایل‌لرلهعصیان مرکزی کیمی ساخلاماسی هئچ جور ایناندیریجی گؤرونمور. اولا بییلسین کی، عصیانباشچیلاریندان هانسی‌سا بیریسی  دیگرلریندنمردلیگی ایله داها چوخ فرق‌لنمیشدیر، آما داستان یارادیجیلاری او عصرده قدرتلیسلطانلارا قارشی دایانماق کیمی آغیر بیر ایشین عهده‌سیندن یالنیز اصل کوروغلونونغلبه ائده‌جه‌یینی، همین قهرمانی ساده‌جه کوراوغلولاشدیرمیشلار.

یئری گلمیشکن، اگر کوراوغلو مبارزه‌سی،مایاسیندا شیعه- سنی اختلافی اولان جلالی حرکاتی ایله باغلیدیرسا، نه‌یه گؤره بودینی داستانا یانسیمامیشدیر؟ داستاندا بونا آزاجیق دا اولسا بیر ایهام یوخدور:کوراوغلو هر بیر دینی مناقشه‌دن اوزاقدیر. عمومیتله، چنل بئلدن آذان سسیائشیدیلمیر. بئله‌لیکله، آختاردیغیمیز کوراوغلو جلالی دئییلدیر. او، اون آلتینیجیعصرده یاشایا بیلمز.

قئید ائتدیگیم کیمی، سلطان بیرینجیمراد-ین اوردوسوندا توفنگچی بیرلیکلری واردی، دئمک کوراوغلونو اون دؤردونجو عصردهده آختارماق دوزگون دئییل. البته، آذربایجان، اورتا آسیا عثمانلی‌نین ترکیبیندهدئییلدی، اما او سلطانلا عینی دؤرده اورتا آسیادا اوندان دا بؤیوک تیمور لنگ ساواشمیدانینا آتیلمیشدی. بؤیوک مونقول خاقانی توختامیش-ین 250000-لیک اوردوسونو ایکیدفعه مغلوب ائدن بو حؤکمدارین قوشونوندا دا توپچو و توفنگچی بیرلیکلری واریدی.یعنی قطعیتله دئمک اولار کی، کوراوغلونون یاشادیغی احتمال ائدیلن بوتون اراضیده اورتا آسیادا، آذربایجاندا، کیچیک آسیادا انسانلار توفنگیننه اولدوغونو ان آزی 1360-جی ایللردن بیلیردیلر.

کوراوغلو توفنگی قوجالیغیندا گؤرموشدو،اونا گؤره ده فرض ائتمک اولارمی کی، اونون قوجالیغی همین بو ایللره تصادفائتمیشدیر؟

خئیر. چونکی داستاندان آنلاشیلان اودورکی، توفنگ بیر سیلاح نؤعو کیمی لاپ یئنیجه ایجاد اولونموشدور. دئمک، هله حؤکمداراونون قیلینجلا، اوخلا مقایسه‌ده نه قدر ثمره‌لی اولوب اولمادیغینیآنلامالییدیلار، یعنی اونون ایجاد اولونماسی ایله اوردولارین اونونلاسیلاحلاندیریلماسی آراسیندا، طبیعی کی، معین قدر واخت کئچمه‌لی ایدی. اما نه قدر؟اوتوز ایل؟ اللی ایل؟ یوز ایل؟

داستاندا کوراوغلو توفنگی گؤردوکدن سونرانیگارلا خئیلی مدت یول گئدیب، چاتدیقلاری بیر شهرده توفنگلی عسگرلره راستلاشیرلار.منجه بورادا کوراوغلونون آختاریشیندا بیزه گرک اولان ایکی مهم حادثه بیر حکایه‌دهبیرلشدیریلمیشدیر: یئنی سیلاحین ایجادی و اونون اوردولادا اؤزونه یئر آلماسی.بونونلا بئله حیکایه‌نین اؤزونده‌جه اونلار آراسیندا خئیلی مدت آیریلییغی وار:کوراوغلو ایله نیگار خئیل مدت یول گئتمه‌لی اولورلار. اما نه قدر؟ ناغیل دیلیویورک اولار، بیزی حقیقتدن اوزاقلاشدیرا بیلر. حقیقتی تاپماق اوچون ایسه، بیلمه‌لی‌ییکگؤرک توفنگ نه زامان ایجاد اولونوب.

 

(آردی وار.)

کوراوغلوسیرری: افسانه‌دن حقیقته

میرزهحاجی‌یئو

کؤچوردو:سوسن نواده‌رضی


بیرینجی بؤلومدن بیرینجی حیصه:

کوراوغلو حاقیندا نه قدر دئیلمیش، نه قدر یازیلمیشدیر! هله نهقدر ده دئیله‌جک، نه قدر ده یازیلاجاق! اما تدقیقاتچیلار اینجیمه‌سینلر،کوراوغلونون شخصیتی مسئله‌سینه آیدینلیق گتیریلمه‌یینجه، بو تدقیقاتلارین ائله بیرده‌یری اولمایاجاق. چونکی بو افسانه‌وی قهرمان حاقینداکی هر هانسی بیر یازینیاوخویارکن بئیین‌لره هر شئیدن اؤنجه بیر سوال حاکیم کسیلیر: آخی او کیم اولوب؟شخصا من بیر اوخوجو کیمی ایندیه‌جن اوخودوقلاریم ایچینده بو سوالا جواب تاپا بیلمه‌میشم.

تخمین‌لر، گومانلار، فرضیه‌لر باش آلیب گئدیر، گؤزل یازیتکنیکی، حقیقتدن اوزاق فانتئزی‌لر اوخوجونو دویورمور. آدام ناغیل ایله حقیقتآراسیندا قالیر، بیلمیرسن ناغیلدیر، یوخسا حقیقت. آخی بیر- ایکی افسانه‌نی چیخماقشرطی ایله داستان، دئمک اولار کی، تمامیله رئال حادثه‌لر تاثیری باغیشلاییر، ساده‌جهبدیعی تخیل گوجلودور، آشیق یارادیجیلیغی یوکسک سویه‌ده‌دیر، ائله ایسه قهرمان نیهخیالی اولمالی دیر؟  ایش او درجه‌یه چاتیبکی، اونو اوزایدان گلمیش یاریی انسان، یاری میفیک بیر وارلیق کیمی خیال ائدنلربیله، تاپیلماقدادیر.

منیم فیکریم بئله‌دیر: کوراوغلو تمامیله رئال شخصیت‌دیر. بویازیدا دوشونجه‌لریمی عزیز اوخوجولاریملا بؤلوشوب، بونو اثباتلاماغا چالیشاجاغام.بو تمامیله یئنی فی اولدوغو اوچون یازینی اوخویوب قورتاردیقدان سونرا، امینمکی، بیر چوخلاری تعجب ایچینده قالاجاق. البته، اینانیلماز بیر شئین حقیققت کیمیقبول ائدیلیب ائدیلمه‌مه‌سی زامانین ایشی‌دیر، اما فاکت فاکت‌لیغیندا قالیر واونون زامانین محاکمه‌سینه احتیاجی یوخدور.

بو یازینی یازاراق کوروغلو تدقیقاتچیلاری جرگه‌سینه قوشولماقدابر تک مقصدیم واردیر: شیرین جانینی عؤمرو بویونجا تهلوکه‌لره آتاراق قولو گوجونهاؤلمزلیک قازانان قهرمانین حاقینی، نهایت، اؤزونه قایتارماق. بونون اوچوناوخوجولاریمدان کیچیجیک بیر زحمت اومورام: یازینین سونونا قدر صبرلیرینی باسیب،منیمله بیرلیکده قوچ کور اوغولونون آختاریشینا چیخماق، والسّلام.

سئودیگیمیز حیکمتلی بیر ایفاده وار: شیرین یالاندانسا، آجیحققت یاخجی‌دیر. ارسطویا دئمیشلر، افلاطون سنین سئویملی معلمین‌دیر، نیه اونوندئدیکلرینه قارشی چیخیرسان؟ دئمیش کی، افلاطون منه عزیزدیر، اما حقیقت اوندان داعزیزدیر. دئمیشلر بس حقیقت ندیر؟ دئمیش کی، حقیقت منمی دئدیکلریم‌دیر.

بئله‌لیکله، شیرین یالاندانسا، آجی حقیقت آرخاسینجا. یولچویولدا گرک.

 

تورک خالق‌لارینین بؤیوک اکثریتی‌نین شیفاهی عنعنه‌سینده موجوداولان کوراوغلو.دنیادان بالکانلارا، سیبیردن سوریایا قدر چوخ گئنیش بیر اراضیدهیاییلمیش غیرعادی بر قهرمانلیق داستانی. تدقیقاتلاردان معلوم اولان بودور کی،گویا ظلم آلتیندا اینله‌ین خالق‌لار ظالم‌لارا قارشی مبارزه آپاران ائله بیریئنیلمز قهرمان باره‌ده خیاللار قورموشلار کی، سونوندا آشیقلار بو خیاللاردان بئلهبیر مؤحتشم داستان دوزوب قوشموشلار. ائله ایسه اورتا آسیانین اوجقارلارییندانآذربایجانا، تورکیه‌یه قدر بؤیوک بیر اراضییه سپه‌لنمیش کور اوغلو قالالاریهارادان چیخمیشدیر؟ رئال قالالاردا خیالی قهرمان؟! یوخسا کیم هارادا کوراوغلویالایق عظمتلی بیر قالا گؤرموشسه، اورا اؤز سئویملی قهرمانینی"یئرلشدیرمیش" و خالق دا بونو قبول ائتمیشدیر؟ خالقین یادداشی، محکماولدغو قدر ده صاف اولور: یالانی سئومز، قوندارما احوالاتی رئال آدی ایله الَکدنگئچیرمز. قاچاق نبی‌نین آدینا الینجه قالاسی»نی چیخا بیلریک‌می؟ و یا بابک»یناقامتگاهی شیروانشاهلار سارایی‌ایدی دئسک، کیم اینانار؟ او خالقین یادداشیندا بَزقالاسینین صاحبی کیمی قالمیشدیر، شیروانشاهلار سارایینین ایسه اؤز صاحبلریاولموشدور.

دوغرودان دا نیه کوراوغلو قالالاری بو قدر چوخدور و بئله بؤیوکبیر اراضییه سپه‌لنمیشدیر؟ کوراوغلونون رئال‌لیغی شبهه‌سینه یول آچان بو تاپماجاندیر؟ هر بیر تورک خالقی قطعیت‌له اونو اؤزونونکو حساب ائدیر، اما هامی کیمی بیرجهعؤمور یاشامیش بیر آدام گؤره‌سن هانسی سیرله اونلارلا خالقین اولادی اولابیلمیشدیر؟ غریبه‌دیر، بیز نیه بئله حساب ائدیریک کی، او، گنجلیک ایللریندنقاجالانا قدر، یعنی دئمک هاراداسا اوتوز- قیرخ ایل مدتینده آنجاق بیر قالادایاشامالیی ایدی؟ دلی‌لر اکینچیلیکله، مالدارلیقلا مشغول دئییلدیلر، درسلرینیوئردیکلری ظلمکارلارین مالیندان باشقا هئچ کیمسه‌نین وار- یوخونو الیندنآلمیردیلار، کروان باسمیردیلار، ائله ایسه سئمک ایچمکلرینی هارادان تاپیردیلار؟بیر دئییلدیلر، بئش دئییلدیلر، 7777 ایگید اون ایللر بویونجا نه ایله دولانیرمیش؟اگر ظالیم بَی‌لری، خانلاری اؤلدوردوکدن سونرا اونلارین یئرینه اؤز آداملارینیتعیین ائتسه‌یدیلر، دئیردیک او ماحالدان، ا.و ولایتدن گلن وئرگیلرله قارینلارینیدویورورلار، اما کوراوغلو ظولمکارلارلا حاق-حساب چکدیکدن سونرا دلی لری ایلهبیرلیکده چنلیی بئله قاییدار، یئییب- ایچیب خوش گئچردیلر، والسلام. یعنی اونوندولت قورماق فیکری یوخیدی. حتی اوزاق سفرلره گئتدیکده بیله، اورالاردا هئچ بیرآدامینی تعیین ائتمه‌دن سونوندا یئنه چنلی بئله دؤنوردو، چونکی اونون هئچ بیردؤلتچی‌لیک ادعاسی یوخ ایدی. ائله ایسه اونون و ایگیدلرینین بیر نؤمره‌لی پروبلئمییئمک پروبلئمی اولمالی ایدی. بو پروبلئمی چؤزمه‌دن عینی قالادا اونن ایللرلهقالماق چتین اولاردی. اونا گؤره ده سوال اولونور: اوزاق سفرلره گئدرکن یئنیدن چنلیبئله دؤنمه‌یین معناسی واردیمی؟ اورالاردا هئچ می قالا یوخ ایدی؟ آخی واخت آشیرییئنی- یئنی قالالارا گئچمکله او هم یئنی ظالیملار "اوونا" چیخمیشاولاجاق، هم ده اونلارین خزینه‌سینی اله گئچیرمکله ایگیدلرین یئمک پروبلئمینی حلائده‌جکدی. قهرمانلارین دا قارنی اولور. بیر ده، مقصدی یالنیز ظالیملارین درسینیوئرمک اولان کوراوغلو آنلامایا بییلمزدی کی، بییر قالانین یان- یؤوره‌سینده‌کیبیگلری، خانلاری یئرلرینده اوتوتدوقدان سونرا اونلار اونون قورخوسوندان بیر داهاباش قالدیرا بیلمزلر، ائله ایسه ندن عیینی قالادا یاشاماغا داوام ائتمه‌لی ایدیلر؟

البته کوراوغلونو خیالی بیر اوبراز کیمی قبول ائتسک، اوندااونون دا، ایگیدلرینین ده یئمک پروبلئمینی نظره آلماماق اولار، دئیه ریک اؤنملیاولان اونون میبارزه‌سیدیر، خیال‌لاردا قیرآتین چیینلرینده بیر جوت قاناد دا اولابیلر، سونرادان یوخ اولسا بیله. اما اگر بیز اونون بیر رئال  شخصیت کیمی ایزینه دوشمک ایسته‌ییریک‌سه، اوندااعتراف ائتمه‌لی‌ییک کی، دؤلت قورماق فیکریندن چوخ چوخ اوزاق اولان کوراوغلو اوچون7777 نر ایگید اون ایللیکلر بویونجا عینی قالادا اوتورماقلا دویورماق چوخ موشکولمسئله اولاردی. دئمک ان عادی منطق بونو دئییر کی، سئویملی قهرمان قالادان قالایا،ولایتدن ولایته گئچمه‌لی ایدی، بیر یئرده اوزون مدته دورماق ارزاق اوزوندن محوهبرابر اولاردی. یعنی قالالارینن صاحبلری، طبیعی کی، بونا قارشی چیخاجاقدیلار ومغلوب اولاجاقدیلار، بئله‌لیکله ده، او یئنی یئرلرده‌کی ساده خالق دا اولکی‌لرکیمی اونو بیر قصاصچی کیمی سئوه‌جکدی. ایندی تصور ائدین کی، بؤیوک بیر آتلی دستهبو قالادان او قالایا، بو شهردن او شهره طوفان کیمی کئچیب گئدیر، اؤنونده هئچ بیردوشمن اوردوسو دورا بیلمیر، کوراوغلو آدی گلنده هامی قورخودان توک سالیر، اما.اما بو دسته کئچیب گئتدیگی شهرلره قالالارا فاکتیکی صاحب‌لندیگی حالدا اورالاراهئچ بیر جانشینینی تعیین ائتمیر. نیه؟ اگر کوراوغلونون ماموریتی عدالتی برپا ائتمکدن، ظولموآرادان قالدیرماقدان عیبارت ایدیسه، الینده چوخ بؤیوک امکانلار اولدوغو حالدا اؤزوعدالتلی جمعیت قورمالی دئییلدیمی؟ البته دئیه بیلرلر او، بر خالق  عصیانچیسی ایدی، دؤلت آدامی دئییلدی. اما مگربابک خالق عصیانچیسی کیمی میدانا آتیلمامیشدی‌می؟ عرب ایشغالچی‌لارینی قوودوغوتوپراقلاردا اؤز آداملارینی رهبر تعیین ائده ائده خرمی‌لر دؤلتینی قورمامیشدی‌می؟ و یا تیمور لنگ اعداماولوناجاغینی اؤیره‌نینجه گئجه ایله بئش- اون سیلاحداشی ایله داغلارا قاچماقلاعصیانا باشلامامیشدی‌می؟ مونقوللاردان آددیم- آددیم آلدیغی تورپاقلارا، قالالارااؤز آداملارینی تعیین تعیین ائده ائده دؤلتقورمامیشدی‌می؟ رازین-ده خالق عصیانچی ایدی، اما تزار اوردوسوندان آزاد ائتدیگیتورپاقلارا اؤز آتامانلارینی تعیین ائتمیردیمی؟ بو بوتون زامانلارین یازیلمامیشقانونو ایدی: دوشمانی مغلوب ائتدینسه، خزینه‌سینه ده، تورپاقلارینا دا صاحب اول،عکس حالدا ساواشین آنلام اولمور. اگر کوراوغلو عصیانی چوخ قیسا مدتده پارلاییبسؤنن بیر خالق حرکاتی اولسایدی، او زامان بلکه ده دؤلت قورماغا واختی اولمامیشدی،دئیه‌ریک. اما او، گنجلیک ایللریندن قوجا چاغلاریینا قدر بؤیوک بیر حرکاتا رهبرلیکائتمیش تجروبه‌لی سرکرده ایدی. عاغیللی، مودریک، تدبیرلی بیر سرکرده. ائله ایسهنیه هئچ بیر یئرده اؤز جانشینینی تعیین ائتمه‌میشدی؟ ساده‌جه ایستمه‌میشمی؟ غریبه‌دیر!اجازه وئرین شبهه‌له‌نک: بورادا نسه دوغرو دئییل. تصور ائدین کی، بیر گولش‌چی هریاریشدا رقیب‌لرینین کوره‌یینی یئره وورور، اما غلبه‌نی دادمادان، مدال آلماداندرحال دا قاچیب گئدیر. او ایدمانچی حاقدا نه فیلشرلر. آخی حتی قایداسیزدؤیوشلرین ده قایداسیی اولور.

اوندا بئله چیخیر کی، کوراوغلونون دؤلتقورماقدان دا واجب نسه باشقا مقصدی اولموشدور. بو مقصده چاتماق اوچون ده اورتاآسیادان آذربایجانا، آنادولویا قدر بؤیوک بیر اراضییینی کئچمه‌لی ایمیش. بؤیوک بیرآتلی دسته‌سی ایله یولا چیخدیغی اوچون ده گاه بو، گاه دیگر یئرلرده دوشمانقوشونلاری ایله وروشمال ایمیش. غریبه‌دیر، نه مقسدی اولا بیلردی؟ آختاردیغی بیرشئی واردی بلکه؟

بو سوالا جواب وئرمک اوچون اؤنجه اونونهانسی یوزایللیکده یاشایا بیلمه‌سی احتیمالی اوزرینده دایانمالی‌ییق.


آردی وار

سوسن نواده رضی
شاعیر , یاریچی .
چوخ ده‌یرلی ادیب و سایقین اوستاد شاعیریمیز اسماعیل جمیلی ایله شعرلشمه:
س.رضی
دونیا نه‌یه بنزر دلی‌یه عاقیله من‌سیز
مین سجده ده قیلسان، اولاجاق نافیله من‌سیز
گئت آت باشینی یات منی سنسیزلیییه تاپشیر
گوندوز منی سور هر گوله هر سونبوله من‌سیز
جمیلی:
سن سیز سنیمى سانما بوراخدیم قارا گونده
هر آن قورودوم دوشمه‌یه‌سن موشگوله من‌سیز
سودایه محببتده منى سنلى قیلان غم
منلى چاتاجاق سنله گولوم منزیله منسیز
رضی:
غوربتلره قوربان پایی تک وئردیک ایگیدلر
سانمام، وطنین هئچ وده گولمز گولو سنسیز
منزیلدن اوزاق، غوربتی قوینوندا گؤرورکن
شعریم ده اورک تک اولو مؤحنت دولو سنسیز
نیسگیللر ایچینده چابالیر سئوگیلی تبریز
بختی قارالیب، سؤزلر اولوبدور اؤلو سنسیز
حسرتلره یوخدور داها چوخ تاب و توانی
قورخوم بودو جان اوسته دوشه شاهگؤلو سنسیز
جمیلی
قوربت ده قورو گول كیمى سیزلار سوسوزوندان
آرزى باغیمیز سانما گله حاصیله سنسیز
تبریز دادیمى دادلى قیلان نیسگیل اولاندان
یورغون اوره‌ییمدیر دوشور الدن اله سنسیز
عومرون یازى آرزیله شورا گلسه ده تئل- تئل
حسرتله غمیندیر چیخاریر هئى زیله سنسیز
گوندوز گونومو آیریلیغین آلسا دا مندن
رویامدا وصالدیر دولانان ال- اله سنسیز
س. رضی
دوشلر گئجه‌لر غملری حسرتله قوجاقلار
بیلمم نیه فیکریم اولو دیوانه ندنسیز
هر ائتدیگینه هر سؤزونه پولچوک ائدیرلر
دؤزمور اوره‌ییم بیر بئله بهتانه ندنسیز
اؤزگورلویو رویادا دا گؤرمک قاداغان‌دیر
چیرپیر اؤزونو آرزولار هر یانه ندنسیز
حاقسیزلیغا حاق قوربان ائدیرلر بو دیاردا
سورما نیه ایمان گلیر عصیانه ندنسیز
اسماعیل جمیلی:
ساییلى گونلره سیغمازسادا سایسیز غمیمیز
یئنى دونیادا یئنیلمز سؤزوموز واردیر هله
قار قیروودا گول آچان آرزى یازیندا گولوموز
باغلانان یوللارا گؤزلر گؤزوموز واردیر هله
یازلانان قونچه‌له‌نن قیشدا قلندر قلمین
بیز قیلان بیزلرى اؤلمز اؤزوموز واردیر هله
سئوگیمیز سئوگیلیمیز وورغون اوره‌كلرده یاشار
ساوالان تك سینه‌میزده كؤزوموز واردیر هله
س. رضی:
سو سپیر کؤنلومه سؤزلر کی اومود واردیر هله
آیلار- ایل‌لر اؤتر اولدو، نیه بیتمیر هله‌لر؟
قورشالیرسان کی هله گول وئره‌جک اکدیگیمیز
دؤزورم، یول دؤیورم، منزیله یئتمیر هله‌لر
توم آغاجلار کاغاذ اولسا، توم قامیشلار دا قلم،
بو ائلین نیسگیلینی چکمه‌یه چاتمیر هله‌لر
هله ده زیروه‌ده قار، باشدا دومان‌دیر ساوالان
اورکده اود داشیساق دا، باشیمیزدان هله اؤتمور هله‌لر

سوسن نواده رضى
{1964}ﮔونه ش ایلینده تبریز شهرینده دونیایه ﮔلدى ایلك واورطا تحصیلات اوقوللارینى تبریزده بیترمیش
1369 ده شعرله ایلكیسى تاننمیش وشعر هوه سینه دوشموش اولاراق ادبیات ساحه سینده چوخ چابالار خارچامیشدى وباشارلى اولا بیلمیشدیر.كولتور اشامالارین جغرافیك خارطه سینى شعر عالمینده كندى حیاتنا قارشى اساسى وورمشدو. یازماغا باشلامشدیر.شیمدیه قادار یابتلارى اوچ شعر كتابى یایملانمشدیرسوسن نواده رضى بیر خانم شاعرى ایله اذربایجان بولكه لرینده الهاملى شعر الانیندا تانیلان بیر ادبیاتچیدیر.چاغداشلیق شعرلرینى ده اییجه باشارمیش سئوگى دویغولاریلا دوشونجه سینى اورطایا چیقارمیش.سئوه ن كوجلو بیر یازاردیرهمده یتنه ﮔلى قلمى صوصمایان روحلو اومیدلرین ﮔؤچه لرینى بیر تابلو شكلینده كوسترمه لیدیر.سربست شعرین قاطقیسیندا خلقین ﮔوروشلرینى وحس ایتدیگلرینى سطرلامیشدیر.شعرلرینه ﮔوز اتارساق ایچینده كى قونولار وموضوعلر شویله دیر انسانلیق،بیرلیك،سئوگى،حیات وجودون تاریخسالیغینى تصویر ایده ن بو قونولارلا ایگیلیدیر. سربست شعرینده كندى یتنه ﮔینى ﮔلیشتیرمیش ساده جه شعر كاروانینا یورغونلوغلا آیاق باصمیشدى.یورغون اینسانلارین آجیسینا بیر آجییاندیرشعر اثرلرینده ن باصلمیش بیر قاچ كتابلارى واردى

1/ شلاله لر شله سى{شعر تابلوسو}
2/ارزولارین یئنى كولشان باغى
اننه م نن من {فولكویازى ـ فولكلوریك حیكایه لر 3/
توﭙراق آنامشعرینده اؤره ینده ن جوشان حماست دولو توبراغین اصیل معناسینا عائد منطقى بیر تفسیرینى آنلاتمیش.همده جانقیللى آجیماسیزلیقلارین مسئله سینى بورادا چرجیوه سیز بر تابلونون قارامصارلیغینى بلیرتمیشخلقین دیلرینده دولاشان بیر ماهنى كبى خیاللارینى یانصتمیششعرین ازادلیق ماویلیگینى طوﭙراغیندا طاشیندا وطنین ﮔوك چارداغیندا یئنى بیر حیات قورولوشونو ایسته ﮔینى شعرینده دیزه له ندیرمیش توﭙراق شعرینده دییور
ندن داریلدین توپراق آنا؟
ندن غضبی‌نین تکرلیکلری آلتیندا
لینج ائتدین.!
باغریندا سخاوتله بسله دیکلرینی؟
داش چانقیللی آجیماسیز لیقلارا
توتولان آنالارا لای لای
گیزلی ظولوملره یئم اولان
سوده‌مر بالالارا لای لای
سوسن رضى تعبیرینده هر شاعر بیاز ره نگلى وطن سئوﮔیسی ودیل سئوﮔیسینه هایقرییور.شعرى وطن سئوﮔیسى ایله باشلایان جوخو یوردسالیغینا ئوزله م قونولارینى قاﭙصاماقتادیراؤره ینین دامارینداكى چیرﭙینتلرینى هر زمان دوستلوق و استقلالیت آنلایشلارینا باغلیدیرجانلى شعرلر وایچلى حسسلریى قارانلیغین برده سینى آچماقدا كه رى قالمایان بیر شاعردیر.سخاوت دیدیكى نقطه سینده یوكسك بیر آنلامدا یازیلمیش خلق طرفینده ن بكه نیله ن شعر صحنه لرینده توﭙراق آنا دوغومونو اورطایا چیقارمشدیر.خیاللارین جوهرلرینى آراشتریب تبریز شیوه سیله شعرینى كوجلوﮔلره دایانماق اوزره هر تمه لسیز فكرلرى قاﭙصایان سربست شعرلرینده ﮔورویوروز.بو ارادا شعر بیلگیسینى فكرینده فایدالانمایا اوغرامشدیر.اذربایجان شهریارین مدره سه سینده وایزینده چالیشمایا دواملیدیر.تورك شاعرلر اراسیندا یوكسك سئویه ده دره جه سینى المیش.بیر دونه م نقطه سینى ییللار بویونجا شعره نائل اولاراق شاعر رتبه سینى قازانمیش قاطلیمجیلار باغچه سینده فریادلارینى شعرله آنلاتمیشدیر ساعت قاباغیندا شعرینده دویغولارینى آچیقلاماق زوروندادیر
نه ییخیلدیغیمیز آلیندی
نه قالخدیغیمیز قارشیلاندی
نه سینیقلاریمیزی سو اولدو
نه ده اؤلوموزو یئردن گوتورن اولاجاق
تبریز ساعت قاباغیندا شعرینى تام دویغویله یازمیش بن تبریز ساعت قاباغینى ﮔورمه ز اولماسایدیم بو ﭙارچه شعره ﮔوروشومو وتنقیدیمى یازا بیلمه زدیم.شعرینده هیچ بیر اومودا وارمادى ایسته ﮔلرینى ده یئرینه كتیره بیلمه دى منجه.هر تورلو ده رتلره اوغراشان قلبلرین ﮔؤچه سیدیرساعات قاباغیندا مجازى قونوشمامیزدا طوﭙلوم شاعر ومجلسلرین اراسیندا طارتیشمالار مركزیدیراو شعره چوخ بیر اهمیت ویرمشدیر.توم اجى صیقینتیلارینى حسرتجه جسینا ایچه ره ك آما یئنه ده بیر صونوج آماجینا وارمادى قوجاق دولوسو سالخیم سالخیم اؤزونتولرینى موسیمسیز شعر بولودلارین هجه سینده سربستلیگینده افاده ایتمیشدیرو بو بیرآز ﮔورولموش كرچگلیكى یانصیتان آنلاتمایا آنلاتیر سوسن نوادا رضى سربست شعرین الهام دامارلارینى تاﭙمیش دائما دویغوسال كلیمه لرى صیزمیش او شعر دامارلاردان.شعر اساسینى بنجه توﭙراق آنام قصیده سینده قورموش.سطرلر آراسیندا بلكیده هر نقطه سینده بیر حكایه وار.اینتظارا ﮔؤزلرینى تیكه ن بیر یولچونو بكله نه ن روحلو بیر شاعردیر
شعرلرینده ن اؤرنه ﮔلر
{1}
توپراق آنام
سایدام کؤنول‌لری‌نین اوزه‌رینده
ناماز قیلیناجاق قدر
سوچسوز ایدیلر،
توپراق آنام!
و مظلوم.
هانسی اؤلویه آغلاییم؟؟؟
هانسینا غسل وئریم؟؟؟
گئدین اویادین گوزگولری
منه نفرتیمی باسدیرا بیله‌جه‌ییم
خوشگؤرولوک گتیرین
اوره‌ییم کیمی
قبریستانلیغا چئوریلن یئتیم کندلریمیزه
توختاخلیق وئریم بیر آز.
آرزی-گورزولری یاریم قالمیش قیزلارا لای لای
نیسگیللری توزا تورپاغا بولانمیش اوغوللارا لای لای
آغاجلارا لای لای
داوارلارا لای لای
خوروز بانیسیز صبح اذانینا لای لای.
نولدو
ندن داریلدین توپراق آنا؟
ندن غضبی‌نین تکرلیکلری آلتیندا
لینج ائتدین.!
باغریندا سخاوتله بسله دیکلرینی؟
داش چانقیللی آجیماسیز لیقلارا
توتولان آنالارا لای لای
گیزلی ظولوملره یئم اولان
سوده‌مر بالالارا لای لای
{2}
دا داریخمیرام
گلمه آرتیق
دا داریخمیرام
داریخ……سام دا،
دا داریخمیرام!
یئنی‌لییین یئنه‌لنمه‌سینی
یئرین یئریکلمه‌سینی
ایزله‌ییرم
بایرام آخشامی
پار-پار پاریلداتدیغیم جامدان
هاوا خیرتده‌یه کیمی
ایچیب کئفله‌نیب گونشی
گونش ایسه،
تورپاقلا اویناشماغا مشغووووول
قاچینمادان
گؤزلر اؤنونده
یئل
باهاری اسدیریر هاوالی قوینوندا
لوت طبیعته
ساتاشمادیغی، سورتوشمه‌دییی یئر قالمادان.
من آغاجلارین دامارینی توتماغی
اؤیره‌نیرم
یاواشیاواش
بیتگی لرین نَفَسینی ده
سایا بیلیرم آرتیق
گلمیرسن گلمه
دا داریخمیرام.
داریخ…….سام دا داریخمیرام!
بالیق آلمادیم بو ایل
آل بالیق بانکادا توتساق اولمادان دا
بایرام اولا بیلرمیش اؤیرندیم ایل تحویل اولاندا دا لاپ کؤهنه تومان کؤینک گئیینمیشدیم.
هفسین باشیندا دا
شمبه‌لن‌شَخ اوتورمادیم
هئچ توتمادیم دا
قوش آبنابات کیمین اؤزومو
ایل هر حالدا
تحویل اولورموش
و اولدو دا
بونو اؤیرندیم.
منیم اولمادیغیم کیمی
سن اولمادان دا یئنیله‌نیر ایللر
داریخ…میرام
وای وای وای
ایلک یالانیمی دئمیش اولدوم تازا ایلده
بابام برک داریخیراااااااااااااام سنسیز!
{3}
ساعات قاباغیندا
ساعات قاباغیندا نائب‌ایاره ایدیم
ساعات منه باخدی، من ساعاتا
اوره‌ک‌لنیب دولوخسوندوم،
دئدیم من من دئییلم،
من اویام گلمیشم
باسدی باغرینا آغلاشدیق.
او سنسیزلیگینه آغلادی
منسه آجیلارین سونسوزلوغونا…
نه ییخیلدیغیمیز آلیندی
نه قالخدیغیمیز قارشیلاندی
نه سینیقلاریمیزی سو اولدو
نه ده اؤلوموزو یئردن گوتورن اولاجاق
بیز بیله‌رکدن جانینا جان قاتدیق بو وطنین.
دئییرم
نقدی نیسیه‌یه ساتمازلار
ایکی استکان نیسگیل تؤک گتیر
نفس وار ایکن، نیسگیل‌لشک ایندی
گون گلدیگینده باغداشا قوروب دیز- دیزه
چایلاشاریق دا .
{4}
نه اولور…؟
ایشیقلار سؤنونجه
داها دا گیزملی گؤزوکور گئجه لر
اولورسا، بئله اولسون دئییرم…
سندن هئچ نه اوممازدیم
سندن باشقاسی
باش قالدیرماسایدی ایچیمده
منده
سندن سووای هر نه وار ایندی
قانادلاریمین کؤکو جیجیشیر
اوچماغا یئریکله‌ییر
جان آتیر گؤیله‌شمه‌یه….
منه بیر آز آی یئدیزدیررمیسن؟؟؟
بیر داملا اولدوز ایسترسم
هوسلریمین سوسوزلوغونا دامیزدیرارمیسان؟……
منی گزدیررمیسن
منی آزدیرارمیسان
یوخولاری‌نین اوجقارلیغیندا
منی گیزله درمیسن جان ماغاراندااااااا……………….؟
من سنده اؤلمک ایسترسم
منی دویونجا اؤلدوررمیسن؟
یا ایلاهلارا سیغینالیم
یا دا شیطانجیقلارا دخیل دوشه‌لیم
قانادلاریم برک جیجیشیر،
بوراخ دا تاخیلیم خیالیمین گؤیلرینه
اوچماسام
اینان اؤله رم بو گئجه……………….
نیسگبللرینه نیشانلاما منی
نیسگیللر قوینوندا
نیسگیللره نیشانلانمیشام دا
گلین اولموشام دا
بویلویام دا، گیله‌سی!
سن منی
نیسگیل‌سیز قوینوندا قوناقلاندیر نه اولور؟…
سمیر كهیه اوغلو
جاغداش ازربایجان شاعرلرى كتابمدان/ جلد 1

سوسن نواده‌رضی:
 اوزاقدان یاخین قارداشیم، قلمداشیم، کؤنولداشیم، دیلداشیم، عزیز سمیر کهیه اوغلو؛ قابلیتلی باخیشلارینیز، ده‌یرلی دوشونجه‌لرینیزله منی قیمتلندیرمیسینیز، یوخسا من ادبیاتیمیزدا ان کیچیکلردن ده کیچیک ساییلیرام. دوغروسو، سیزین سطیرلرینیزین آراسیندا، کلمه‌لرین دالداسیندا اؤزومو بیر باشقا سوسن گؤردوم. منه گوزگولوک ائتدینیز، سیزین گؤزلرینیزله اؤزومو گؤردوم بو سفر.
ده‌یرلی ادبی چالیشمالارینیزی آلقیشلاییرام. طبعینیز جوشار، قلمینیز یازار اولسون دئییرم. سایقیلاریمی و ساغوللاریمی ده‌یرلی قوللوغونوزا چچاتدیریرام. ساغ اسن قالین.




تبریز جماعتی سیزدن سوروشور!
شرقی آذربایجانین حؤرمتلی اوستانداری؛
تبریز میراث فرهنگی‌ اداره‌سی‌نین حؤرمتلی مدیری؛
تبریزین حؤرمتلی شهرداری؛
تبریزین ملت وکیللری؛
تبریزین شورای شهرینده ایله‌شن عزیزلر؛

*تبریزین تاریخی و اسطوره‌وی قالاسی، ارک»ین قانونی حریمینه نیه تعدی اولونور؟ نیه قاباغینی آلمیرسیز یا دا ایش ایشدن گئچندن سونرا خبریز اولور؟
*بو مملکتده، اؤلکه‌نین تاریخی بینالارینین صیانتی و لایقینجه قورونماسی کیمین سوروملولوغوندادیر؟؟؟
*ملی ثبت اولونموش باستانی یئرلر و اونلارین محوطه‌لرینی تالانماقدان، ییخیلماقدان و یوخ اولماقدان قورویوب معنوی میراثیمیزدان موغایات اولماق کیمین ایشی‌دیر؟؟؟
*مملکتینن تاریخی اثرلری‌نین حریمینی قوروماغین قانونلارینی ازیب گئچن‌لره، قانونلاری هئچه سایانلارا نیه دینمیرسیز بس؟
تاج‌الدین علیشاه جیلانی مسجدی، یا همان تبریزین ارک»ی، گؤی مسجد کیمی، و تایی-بنزه‌ری اولمایان معظم اوستو اؤرتولو بازاری کیمی تبریزین آزساییلی باها بیچیلمز تاریخی بینالاریندان‌، آذربایجان و ایرانین فاخر کولتورل میراثلا‌ریندان، هابئله، ایران- اسلام اینجه‌صنعت اثرلرینین ان بئلیرگین‌لریندن سایلیر. 
اونون محکم‌لیگی، دایانیقلیغی، فنی- معماری اؤزل‌لیکلر، اوندا ایشله‌نیلن مصالح، تیغاسی‌نین قالین‌لیغی، عظمتلی اوجالیغی و گؤز قاماشدیریجی ابهتیندن علاوه، اونون معنوی اعتبار و ده‌یری‌، تاریخی و اسطوره‌وی وجهه و مؤقعی‌دی. ارک، تبریزلی‌لرین اینانجلاری، آنیلاری، قازانجلار و یئنیلگی‌لری، آجیلی- شیرینلی یاشام و خاطیره‌لری ایله ایچ ایچه قاریشیب، تبریزین و تبریزلی‌لرین کیملیگینه، وارلیق سیمگه‌سینه چئوریلیب. تبریزده ارک آدینی بیر چوخ یئرده بیر چوخ ماغازادا گؤرمک اولار. 
اؤلکه‌نین تاریخی اثرلرینی قوروماق اوچون بلیرله‌نن (تعین اولان) حریم‌لرین آمارینا باخینجا، فرهنگی میراث سازمانی‌نین سوروملولارینین، تاریخی اثرلره حریم معین ائتمه‌یی جدی‌ آلمادیقلاری اورتایا چیخیر. حتی ملی ثبت اولونان تاریخی و چوخ قدیم بینالارین محوطه‌لرینین حریمی‌نین معین اولماسیندا اهمال اولونور. تبریزین ارک قالاسی، و اونون اطرافیندا اولان قازینتیلار و تیکینتیلر بو اهمال‌کارلیقلارین بیر نمونه‌سی‌دیر. ائلخانلیلار دؤورنه عاید اولان ارک علیشاه ‌(مسجد تاج‌الدین علیشاه گیلانی) 15 دی، 1310-دا ملی ثبت اولونوبدور. بو تیکینتی واختیله، طاق کسرانین و بیر چوخ قدیم مسجدین تیکیلمه‌سینه بیر اولگو اولموشدو.
مسلمانلارین مهندسلیک و معمارلیق گوج و باشاریسینی گؤسترن بو بینانین قورونماسی گرکلی‌ایدی، آنجاق زامان ایچینده و بیر چوخ عمد و یا سهو اوزوندن یامانلیقلار گؤردوکدن سونرا ارک‌دن یالنیزجا بیر بؤلوم بیزلره و گله‌جک نسیل‌لره یادیگار قالیب. اومودوموز بو ایدی کی، بو بؤلومون ساخلانیب قورونماسیندا یئترینجه قایغی گؤستریلسین. نه یازیق کی بئله اولمادی، و سون ایللرده ارک-ین قالان یئرلریندن بیر چوخو دا مختلف بهانه‌لر اویدوراراق تخریب اولوندو. 
سون گونلرده، فتح‌الله ائوی و مسجد علیشاه محوطه‌سینده آپاریلان قازیب تورپاق گؤتورمه‌‌لر تبریزین آیدین‌فیلرینی و کولتورل میراثیمیزی اؤنمسه‌ین‌لری نیگران ائله‌دی. 
ها بئله معلوم اولدو، بو قازمالار، همین محوطه‌ده طبقاتی پارکینگ سالدیرماق اوچون ایمیش کی، کسینلیکله بو ایش ارک‌ین بیناسینی سارسیتماقدان علاوه، اوردا گؤمولو اولان تاریخی شواهدی آرادان آپاریب یوخا چیخادار(و چیخارتدی دا!). 
تبریز جماعتی، تبریز شهرینین بوتون سوروملولاریندان بو و سایر فرهنگی- تاریخی وارلیقلار و ثروتلرین قورونماقلارینی ایسته‌یرک، ارکین محوطه‌سینده قازما و تورپاق گؤتورولمه‌یه سون قویمالارینی ایسته‌دیلر.
@sancaq




باش‌یازی ۲۹

توتالیم ارکی ییخیب، یئرله بیر ائتدیز؛ بس سهندی، ساوالانی نئیله‌یه‌جکسیز؟؟؟

اؤلکه‌نین ان اوجا تاریخسل دیوارلاریندان بیری ساییلان ارک علیشاه، تبریز شهرینین سیمگه‌سی‌دیر، نیشانه‌سی‌دیر، معنوی وارلیغی و کیملیگی‌دیر. یانیندا یئنی مصلّی‌ تیکیلمیش اولان ارک علیشاه، 724 ه.ق. ایلینده، تاج‌الدین علیشاه گیلانی‌نین توسطو ایله تیکیلیب، 1310 ه.ش. ایلینده 170 نؤمره‌ ایله اؤلکه‌نین ملی اثرلر لیسته‌سینده ثبت اولونوبدور. هوندورلوغو 36 متر اولان بو بنزرسیز بینا، ایلخانلیلار دؤورونه عاید‌دیر. 
سون گونلرده، ارک‌ین یاخین چئوره‌سینده، تاریخی اثرلره عاید اولان اسلام جمهوروسونون قانونلارینی آیاق آلتینا قویاراق، پارکینگ آدینا، یا دا آماجی بللی اولمایان عمرانی ایشلر بهانه‌سینه، گئجه‌لر گئج واختا کیمی، تر- تله‌سیک درین قازمالار و آغیر بولدوزرلرله سؤکوب تورپاق گؤتورمه‌ ایشلری آپاریلدی. 
تبریز و بوتون جماعتین، و اؤلکه‌یه اورک یاندیران آیدین دوشونجه‌لی اصیل وطنداشلارین گوجلو اعتراضینی ایستر- ایسته‌مز ائشیدن سوروملولار، تر- تمیز ارکین اطرافینی سؤکوب تؤکوب، ایسته‌دیکلری آلت‌یاپینی (زیربنانی) ایجاد ائدیب، خاطیرجمع اولاندان سونرا، "قازما و تورپاق گؤتورمه پروژه‌سی دایاندیریلدی"- دئدیلر!!! 
اؤلکه‌میزین، اوستانیمیزین، شهریمیزین سوروملولاری؛ ارک‌ین آخیرینه چیخاندان سونرا نه‌یی دایاندیردیز دوغوردان؟!. به قول قدیمکیلرقالانینی دا قوناغیمیز اولایدیز!». آخی بیز وطنداشلار سیزه گووه‌نیب، سیزلره رای وئرمیشدیک کی، بیزی، ارکیمیزی، شهریمیزی و . قورویاسیز. بو ایدی بیزیم گووه‌نجیمیزه وئردیگینیز قیمت؟! 20-ده تبریزی بو تهر اسلامی اؤلکه‌لردن گلن قوناقلارین قاباغینا چیخارداجاقسیز؟! توتالیم گؤی مسجیدین یان یؤوره‌سینده پاساژ سالینان کیمی، ملی کتابخانا، صاحب‌الامر، منصور مدرسه‌سی، باقیرخان ائوی، بازار آغزی. یوخا چیخان کیمی ال‌بیر اولوب، ارکی ییخیب، یئرله بیر ائتدیز؛ سهندی، ساوالانی نئیله‌یه‌جکسیز؟؟؟ 
بیر ملتین تاریخینی سیلیب، یوخ اتلمکله، باشقالارینا تاریخ قوندارماق اولماز. تبریزین ارکی، کرپیج‌لری بیر- بیرینین اوستونه دوزه‌رک ارک اولماییب کی، ایللر بویو ملت ایله بیرلیکده، چیین به چیین تاریخ یاشاییب، ارک اولوب!
@sancaq



بیر دؤنوم نقطه‌سی  (نقطه عطف) ساییلان تورک فراکسیونو
سوسن نواده‌رضی

یوز ایل بویونجا اؤلکه‌ده سوردورولن آسیمیلاسیون آخیمی، اؤلکه‌ده یاشایان چئشیدلی قوملاری، دیللری و کولتورلری آلچالدیب، حؤرمتسیزلیک و باسقی آلتیندا یاشاتماغین سونوجوندا یارانان اجتماعی بوشلوق، قیروو (آبان) آیینین 7-‌سینده اؤز آجی اوزونو ده، شیرین اوزونو ده گؤسترمیش اولدو. 
بلکه ده بیر دؤنوم نقطه‌سی  (نقطه عطف) ساییلان بو ایلین قیروو آیی‌نین 7-سی، اؤلکه‌‌میزین سوسیال تاریخینین ان اؤنملی گونلریندن ساییلا بیلر. اؤلکه‌میزده 7- قیروو گونو، ایکی دوشوندوروجو اولای گئرچکلشدی؛ بیریسی پاسارگاددا کوروش یانداشلاری‌نین بؤیوک ییغیشماسی، ایکینجیسی ایسه،‌ مجلیسده تورک فراکسیونون یارانماسی ایدی. توپلومدا ایل‌لردیر گیزلینده- آشکاردا یاشاییب آخیشان ایکی چئشیدلی دوشونجه، ایکی فرقلی قاورام، ایکی ضدیتلی آنلاییش بو گونده آچیقجا اورتایا چیخدی.
ملت وکیل‌لری مجلسینده قورولان تورک فراکسیونون، هئچ وئریملیلگی، هئچ ایشله‌ولیگی اولماسا بیله، گئنه ده ایران تورکلری‌نین (گئج چاتمیش اولسالار دا) دوغال و مسلم حاقلاری‌دیر. 
اومید ائدیلیر یوز ایل بویونجا آسیمیلاسیون تی‌نین یئنیلمه‌سیندن خبر وئرن قیروو آیینین 7-سی، رویالاریندا فانتئزی‌لرینی بَسله‌ییب یاشایانلاری دیسکیندیریب، غفلت یوخوسوندان اویالتسین.  
گئرچک بودور کی، کیملیک ایستکلری یولوندا آپاریلان مجادله و چالیشمالار، گیزلیلیک آشاماسیندان قورتولوب، آشکار و یاسال یؤنده یولونا داوام ائتمکده‌دیر.
تعجب یئری بوراسیندادیر کی، بیر اؤلکه‌نین جمعیتی‌نین یوزده قیریخی‌نین (40٪)، یاسال اولاراق، ملت وکیل‌لری مجلسینده فراکسیونونون قورولماسینی عجبا ندن بیر عده‌ اؤلکه‌داشلاردان عصبیت، کین و نفرتله قارشیلاییر؟ عجبا ندن دموکراسی فریادی هر طرفدن یوکسه‌لن بیلگی چاغیندا، توپلوموموزون یوزده قیرخینی ایچه‌رن  انسانلارین تمل و دوغال حاقلارینین گرچکلشمه‌سی، همن اؤلکه‌داشلاریمیزین کؤتومسر و دوشمانجا توتومونا (نگرش بدبینانه) سبب اولور؟
اسلامی شورا مجلسینده تورک فراکسیونو، ایراندا یاشایان تورکلرین اجتماعی- فرهنگی- مدنی حق‌لرینی گلیشدیریب قورومالی‌، و غیر منصفانه- غیر ضروری قانونلاری ده‌ییشیب، عدالتی بو اجتماعی- فرهنگی مسئله‌ده یاراتمالی‌دیر. بئله‌جه ملتین رایی‌نی و کؤنلونو قازانمیش اولار. ملتین رضایتی اولونجا، باری تعالانین دا رضایت و محبتی اونون دالیسیجا گلر.
گؤرونور ایران‌ین ت آلانیندا دقت چکیجی، فرقلی و وئریملی ده‌یشمه‌لر اولوشماقدادیر.

دیلی اولمایان کیمسه‌نین دوشونجه‌سیاولماز، دوشونجه‌سی اولمایانین ایسه، دیلی اولماز. اؤز دیلینی اؤیره‌نن انسان، کیملیگینهوارار، حقیقتی قاورایار. دیلینی دوغرو دوزگون اؤیرنمه‌ین بیریسینین دوشونجه دایره‌سیدار، ذهنی باجاریقسیز اولار.

دیل جانلی بیر وارلیق‌دیر. منطقیاولاراق، دیل و وارلیق بیری- بیریندن آیریلماز ایکی فنومن‌دیرلر. انسانین کیملیکیوغرولوشو، اونون ائییتیمینده گیزلی‌دیر. عمومی ائییتیم و گله‌جکده ایش و یاشامدا اوغورلو اولماق ایسه، آنا دیله باغلی‌دیر.اوشاقلارین ایلک اوخولدا اوخودوقلاری دیل اؤز آنا دیللری اولمالی، اوندان سونرا،هر نئچه دیل اؤرگشسه‌لر، اونلارا آنا دیلی تملینه دایالی اولان ایکینجی دیلساییلیر.

اوشاق،اؤزونو آنا دیلی ا‌‌یله تانییب، کیملیگینه ساری ایلک آددیملارینی گؤتورر. یئنیجهدوغان کؤرپه، آنا دیلی ایله کیملیک و کولتور اییه‌سی اولار. سونرا همین دیل ایله،ایلک اجتماعی قوراللاری اؤیره‌نیب، باشقالاری‌‌یلا ایله‌تیشیم (ارتباط) قورار. بوباخیمدان، آنا دیلی اوشاق اوچون اؤنملی رول اویناماقدادیر و فردین هر یؤنده گلیشمه‌سی،مطلق آنادیلینین اؤیرنمه‌سینه باغلی‌دیر.

اؤزآنا دیلینی دوغرو- دوروست اؤیره‌نن اوشاق، منطقی اولاراق، اؤزونو داها یاخشیتانییب، تانیدا بیلر. بیر توپلومون دیلی، او توپلومداکی انسانلارین بیری- بیری‌یلهباغلانیب ایله‌تیشیم قورماق اوچون آراج‌‌، و اورتاق ده‌یرلرین تملی‌دیر. بیز یا داتوپلوموموز، آنا دیلیمیزی اؤنمسمه‌دیکجه، اجتماعی ایلیشکیلرده داها چوخ چتینلیکلرچکه‌جه‌ییک. آنجاق کیملیگیمیزی آنا دیلیمیزین اساسیندا یوغرولدارساق، بیر چوخسورونلاریمیز اورتادان قالدیریلاجاق.

دنیانینبوتون ائییتیم اوزمانلاری بو نؤکته‌یه وورغولاییرلار کی، اوشاقلار اؤز آنا دیلیندهدوشونوب، ‌اؤز فیلری و دویغولارینی بو دیلده داها یاخشی ایفاده ائده ‌بیلیرلر.

آنادیلینده ائییتیم آلماق، هر شئیدن اؤنجه بیر انسانی حاق‌دیر، عینی زاماندا ایسه،بیر ملت یا دا بیر قومون اُولوم- قالیم حاقی‌دیر. آدلیم دیلچی، هارکورت "دیل،بیر ملتین گوزگوسودور" دئمیشدیر، بو اوزدن ده هر ملتین، آنلامینی یالنیزجااؤز دیلینده تاپا بیلدیگی اؤزونه اؤزل کولتورو و یاپیسی (ساختار) واردیر.


سس سیستمی اولمادان، ایشیق سیستمی اولمادان، هر بیر دولتی مادی معنوی حمایت اولمادان، بوش ال ایله آماتورجا ایچدن- اورکدن فولکلوریک بیر تاماشا. قدیم تبریزین جانلی تاریخیندن کیچیک بیر پارچا.
آچیق هاوادا، سرابی قارداشلارینین ائو موزه سینین حیه طینده اجرا اولونان اننه م نن من تاماشاسی.


[https://www.facebook.com/profile.php?id=1000075312316]



آخرین جستجو ها

anapstarroks ovetsime zoesiriling Charles's life zeimepoce د. حامد پورحشمتی درگاه مهندسی بهداشت محیط یزد رز سیاه کلبه ی حکایت ها Lady M